مهارت ابراز وجود
مهارت ابراز وجود برخی از روانشناسان،مهارت ابراز وجود را اینگونه تعریف کرده اند:
ابراز وجود عبارت است از مهارتی که ما را قادر میسازد بدون اضطراب روی پای خود بایستیم
احساسات خود را صادقانه و با خیالی راحت ابراز کنیم
و بدون ضایع کردن حقوق دیگران حق خود را به دست آوریم.
ابراز وجود یعنی با احترام و توجه به خواسته دیگران،بتوانید با جرات از حق خود و خواسته تان دفاع کنید
و نگذارید حقتان ضایع شود یا با اکراه به کاری مجبور شوید.
افرادی که در این زمینه مشکل دارند،نمیتوانند از حق خود و خواسته هایشان به گونه ای مناسب دفاع کنند یا احساسات خود را به زبان آورند.
آنان پیوسته از وضع موجود ناراحتند و خود را سرزنش میکنند.
راه حل این کار ،سرزنش کردن خویش نیست،بلکه باید روش هایی را بیاموزیم تا برای همیشه بر این گونه مشکلات چیره شویم.
ابراز وجود ،اغلب با ویژگی هایی چون ستیزه جویی،منفی کاری و ساز مخالف زدن اشتباه گرفته میشود.
برخی افراد ،پیوسته ساز مخالف میزنند و بطور غیر منطقی میخواهند بر خلاف خواسته ها و شرایط دیگران رفتار کنند.
این افراد نه تنها ابراز وجود نمیکنند،بلکه مشکلاتی در زمینه اعتماد به نفس و عزت نفس دارند.
از این روی،بصورت میانبر و کاذب به کارهایی نابه جا و غیر منطقی اقدام میکنند تا قاطعیت
توانایی و اعتماد بهنفس خویش را به دیگران نشان دهند.
فواید ابراز وجود
۱-ابراز وجود کردن به ما امکان میدهد تا همراه با رعایت حقوق دیگران به سود خود اقدام کنیم
زیرا کسی که از مهارت ابراز وجود برخوردار است،بر پایه منطق و دلیلی روشن افزون بر اینکه به حقوق دیگران احترام میگذارد،از موضع خود نیز دفاع میکند.
۲-ابراز وجود موجب میشود دیگران بتوانند ما را در رسیدن به خواسته هایمان یاری دهند،زیرا اگر خواسته خود را به دیگران ابراز نکنیم،آنان چگونه باید به ما کمک کنند،در حالی که نمیدانند چه خواسته ای داریم.
۳-این مهارت موجب پرورش اعتماد به نفس و تقویت حس خوش بینی در افراد میشود و سلامت روحی افراد را در پی خواهد داشت.
۴-ابراز وجودد این فرصت را فراهم میآورد تا فرد بدون تنش روی پای خودش بایستد و احساساتش را صادقانه و براحتی بیان کند و به خود شکوفایی برسد.
۵-ابراز وجود کردن بر میزان برابری انسانها میافزاید و به همه برای ابراز عقیده و نظر فرصت میدهد،حتی موجب بهبود مناسبات روابط انسانی میشود.
مراحل شش گانه ابراز وجود
با کمک فرآیند شش مرحله ای زیر برای ابراز وجود،به موفقیت های بسیاری دست می یابیم.
۱-آمادگی
نخستین گام برای ابراز وجود،تدوین یا آماده سازی پیام ابراز وجود،پیش از ارسال آن است.
فایده این کار آن است که اگر پیام را به گونه ای مناسب تنظیم کنید،مطمن خواهید شد که مناسب،مختصر و غیر سرزنش آمیز است
و توانایی برآورده سازی نیازهای شما را دارد.
وقتی که افراد تازه کار،بدون آمادگی پیشین،به ابراز وجود میپردازند،معمولا پیام های کم اثرتری را تدوین میکنند.
۲-ارسال پیام ابراز وجود
وقتی پیام ابراز وجود آماده شد،تعامل را نباید با گفت و گوی درباره مسایل کوچک و بی اهمیت آغاز کرد.بهتر است بسیار جدی و بدون زورگویی به برقراری ارتباط بپردازیم.
هنگامی که گفت و گو،بر خلاف روش مستقیم یاد شده،با بحث درباره مسایل فرعی و بی اهمیت آغاز میشود
مهم بودن موضوع کاهش می یابد.
شیوه ارسال پیام به اندازه جمله بندی آن اهمیت دارد.در جریان ارایه یک پیام ابراز وجود که جمله بندی مناسب دارد
زبان بدن فرد باید پیام کلامی او را تقویت کند.
زبان بدن میتواند معنای ضمنی یک جمله واحد را ،به گونه ای سلطه پذبرانه،پرخاشگرانه یا جرات آمیز تغییر دهدد.
وقتی که پیام ابراز وجود اثر بخشی را مطرح می سازید،زبان تن و زبان کلامی شما هماهنگ اند و یکدیگر را تقویت میکنند.
برخی از ویژگی های اصلی زبان تن که در ابراز وجود اهمیت زیادی دارند عبارتند از:
الف)تماس چشمی
نگاه انسان،معانی گوناکونی را منتقل میکند.برای ابراز وجود میتوان از تماس چشمی و نگاه قدرتمند استفاده کرد.
افرادی که در زمینه ابراز وجود مشکل دارند از برقراری تماس چشمی دوری میکنند یا اینکه تماس چشمی آنها
بسیار کوتاه،سطحی و گریزنده خواهد بود.
برای ابراز وجو،بطور مستقیم ولی نه خیره به چشمان فرد مقابل نگاه کنید.
این کار ،شجاعت و اعتماد به نفس خود را به او بنمایانید.
تماس چشمی مناسب،برای انتقال این واقعیت است که قصد شوخی ندارید،بسیار مفید است.
ب)حالت بدن و چهرهنوع نشستن و ایستادن،قدرت نسبی اشخاص را تغییر میدهد.
برای دفاع از خود،روی پایتان و به عبارتی سر پا بایستید و حرفتان را بزنید.
قرار دادن بدن در حالت قایم و رودررو قرار گرفتن با مخاطب،میزان ابراز وجود شما را افزایش میدهد.
در حالتی قرار بگیرید که به شما احساس قدرت میدهد و این حس را به مخاطب خود منتقل کنید
به گونه ای که او نیز قدرتمندی شما را درک کند.
مراقب حالات صورت خود نیز باسید.چهره خود و خطوط آنرا جدی نمایش دهید و توانمند جلوه کنید.
سر خمیده به پایین،شانه های افتاده،بدن جمع شده و چشم های خیره به زمین،ناتوانی شما را نمایش میدهد.
ج)صدا
بلندی و لحن صدای شما،آثاری فزاینده در ابراز وجودتان دارد.
چگونگی استفاده از صدا در برقراری روابط موثر،بسیار مهم است.
روان صحبت کنید،بلند حرف بزنید و قاطعیت خود را در صدایتان به نمایش بگذارید.
مراقب باشید صدایتان ضعیف و التماس آمیز نباشد.سرعت حرف زدنتان را نیز کنترل کنید.
افرادی که مضطرب میشوند بسیار سریع صحبت میکنند.
این گونه حرف زدن،از قاطعیت کلامشان میکاهد و میدان را برای رقیب باز کیکند.
صریح،آشکار،دقیق و محکم سخن بگویید.
د)تنفس
تنفس مناسب،بیش از آنچه بیشتر مردم فکر میکنند،در یک ابراز وجود موثر،اهمیت دارد.
وقتی هوای کمی در شش ها وجود دارد،قفسه سینه فرو میرود و فرد کم جرات تر به نظر میآید.
افزون بر این،هوای کم موجب کاهش انرژی میشود،در حالی که ابراز وجود،شما به بیشترین انرژی موجود نیاز دارید.
۳-سکوت
پس از ارایه یک پیام کوتاه ابراز وجود،که با زبان بدن مناسب همراه است،صبر کنید و خاموش شوید.
سکوت شما به دیگری اجازه میدهد درباره گفته هایتان بیندیشد،یا از آنچه در ذهن دارد صحبت کند.
معمولا نخستین پاسخ وی حالت تدافعی دارد،او گاه عذز میخواهد،گاهی حمله میکند یا کناره میگیرد.
۴-گوش کردن به پاسخ دفاعی
وقتی پیام ابراز وجود ارایه شد و سکوت برقرار گردید،فرئی که پیام ابراز وجود به او معطوف است،پاسخ دفاعی بروز خواهد داد.
در این موارد ،بجای ابراز وجود دوباره،یا توضیح درباره متن ابراز وجود یا پرخاشگری،مهم ترین کار
گوش کردن به پاسخ دفاعی فرد مقابل است.
۶-تمرکز بر راهحل
یکی از دلایل مفید بودن پیام های ابراز وجود آن است که فرد مقابل را به گوشه ای نمیراند.
او نه تنها مجبور نیست به راه حل های پیشنهادی ما پاسخ بلی،خیر دهد،بلکه میتواند به راه حلی بیندیشد که نیازهای او را نیز برطرف کند.
وقتی فرد مقابل راه حل رضلیت آمیزی را به ما هدیه میدهد،حتی پس از یک بحث داغ و تند
هر دو احساس بهتری داریم،فرآیند توافق،رابطه ما را بهتر میسازد.
راهکارهایی برای افزایش اعتماد به نفس
۱-ابراز وجود کنید.
۲-آنچه انجام میدهید،پایه های تصویر ذهنی از خودتان است.هر چه بیشتر ایستادگی کنید و به روشی که برایتان محترم است رفتار کنید،اعتماد به نفستان بالاتر میرود
۳-وقتی کاری را انجام میدهید و احترا به خودتان را کسب میکنید،اعتماد به نفستان افزایش می یبابد
یعنی ابراز وجود کردن،کمکم موجب افزایش اعتمادبهنفس میشود.
ابراز وجود-رضایت خاطر-اعتماد به نفس-تکرار ابراز وجود
فرمول بالا بدین معناست که تا وقتی با قاطعیت و در جای مناسب ابراز وجود میکنید
عزت نفس خود را پاسی میدارید.
